Reranie

Każdy zna kogoś, kto nie wymawia poprawnie głoski „r”
fot. Michał Niwicz /Agencja SE/East News

To erotycznie brzmiące R
Straszliwy postrach męskich sfer
Prawdziwy postrach męskich sfer
To perwersyjne R
To erotycznie brzmiące R
Prawdziwy postrach męskich sfer
Straceńców pcha na żądzy żer
To perwersyjne R

- Leszek Wójtowicz, Erotyczne R (fragm.)

Reranie (rotacyzm) – nieprawidłowa (tj. niezgodna z regułami ortofonii) wymowa głoski „r”, prawidłowo wymawianej w języku polskim jako spółgłoska drżąca uderzeniowa lub spółgłoska drżąca dziąsłowa.

Źródło: Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Reranie [dostęp 8.04.2013]

Reranie gardłowe

(łac. rhotacyzmus pharyngealis; rotacyzm gardłowy, grasejowanie, reranie gardłowe, „r” gardłowe, „r” faryngealne)

Powstaje między nasadą języka a tylną ścianą gardła (możliwe testowanie ręką). Gardłowa wymowa głoski „r”, z wibracją języczka i podniebienia miękkiego, zbliżona jest do wymowy francuskiej głoski „r”.

Źródło: Rodzaje zaburzeń artykulacja, http://www.logopedia.net.pl [dostęp 8.04.2013]


Grasejować
wymawiać spółgłoskę r gardłowo, z wibracją języczka, na sposób paryski.

Etym. - fr. grasseyer 'jw.' od gras 'tłusty' z łac. crassus "tłusty; gruby; grubiański'.

Źródło: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/kopalinski [dostęp 8.04.2013]

Dlaczego głoska „r” sprawia tak dużo problemów?

Najbardziej bezpośrednią przyczyną problemów podczas wymowy głoski „r”  jest niska sprawność ruchowa naszego języka. Jest kilka przyczyn, które mogą powodować właśnie taki stan:

- język może być zbyt gruby lub za duży, co powoduje, że zalega na dnie jamy ustnej,

- może się zdarzyć, że budowa języka jest prawidłowa, jednak pod wpływem na przykład karmienia butelką, jego czubek został uśpiony i nie pracuje prawidłowo.

- „krótkie wędzidełko”, które trzyma język i nie pozwala mu dosięgnąć wałka dziąsłowego.

-  zmiany jakie zachodzą w budowie podniebienia twardego, tzw. gotyckie podniebienie może powodować problemy z wymową głoski „r”.

- niepoprawna wymowa „r”  może być także wynikiem wady słuchu naszego dziecka, a nawet obecnością osób niesłyszących. Dzieje się tak, ponieważ takie osoby nie posiadają zdolności samokontroli swojej wypowiedzi.

Bardzo ważną przyczyną, która może powodować wadliwą wymowę głoski „r”  jest nasze otoczenie. Gdy dziecko słyszy poprawną wymowę, stara się ją naśladować, gdy obserwuje złe wzorce wymowy uznaje takie za prawidłowe. Dlatego pamiętajmy, że poprawnie mówiąc wystawiamy sami sobie lepszą wizytówkę, a nasze dzieci przy okazji uczą się poprawnej wymowy.

Źródło:  Dlaczego głoska „r” sprawia trudność, www.logopeda.pl [dostęp 8.04.2013]