 |
| Parzaki gotowane na gazie |
Parzaki
inaczej (w myśl zasady co region to obyczaj): buchty, bułki/kluski na parze, parzańce, parowańce, parowce, pampuchy, pyzy drożdżowe;
inaczej (w myśl zasady co region to obyczaj): buchty, bułki/kluski na parze, parzańce, parowańce, parowce, pampuchy, pyzy drożdżowe;
rodzaj bułek-klusek, pyz zdrożdżowego ciasta gotowanych na parze. Podaje się je na ciepło:
- na słodko (np. z dżemem lub owocami)
- na słono (np. z sosem albo jako dodatek do mięs).
Czasami parzakami zwane jest danie deserowe oznaczające placki wyrobione z mąki pszennej i smażone na tłuszczu (racuchy)1.
W Poznańskiem (gw. kluchy na łachu, parowce, kluchy z łacha, kluchy na lumpie) ciasto przyrządza się z zaczynu drożdżowego (drożdże z dodatkiem niewielkich ilości mleka, mąki, cukru i soli), który następnie mieszany jest z właściwymi składnikami ciasta (mąka, jaja, mleko). Do wyrobionego ciasta dodaje się roztopioną margarynę. Garnek z wrzącą wodą obwiązywany jest lnianą ściereczką, na którą układane są kulki z przygotowanego ciasta drożdżowego – po przykryciu są gotowane przez ok. 20 minut. Tradycyjnie polegało to na obwiązaniu garnka z wodą fragmentem niezbyt napiętego kawałka płótna, na który układało się pyzy (stąd nazwa "z łacha"), całość zaś przykrywało się pokrywką. Gotowe kluski podawane wraz z modrą kapustą i pieczoną kaczką z jabłkami stanowią typowy dla poznańskiego uroczysty obiad.
W Kaliskiem (pyzy, parówki, pampuchy) ciasto na pyzy przygotowuje się z zaczynu drożdżowego z dodatkiem mleka i cukru, wyrabianego z mąką, jajami, masłem i dodatkiem soli. Tradycyjnie podaje się je do pieczonego schabu i słodko-kwaśnej zasmażanej białej kapusty lub nadziewane owocami z topionym masłem, cukrem i cynamonem.
Na Górnym Śląsku (buchty, porównaj buchta (ciasto) podawane są zazwyczaj z jagodami, powidłami, wieprzowiną, kapustą kiszoną lub polane topionym masłem i posypane cukrem2.
Poniżej domowy przepis na parzaki z polewą z bułki tartej i sokiem malinowym, zaczerpnięty z portalu kulinarne-przepisy.tv.
Składniki
1 kg mąki,
25 dkg roztopionej margaryny,
0,5 l ciepłego mleka,
3 jajka,
3 łyżki cukru,
10 dkg drożdży,
2 łyżki bułki tartej,
szczypta soli,
sok malinowy.
Sposób przygotowania
Do drożdży dodajemy łyżeczkę cukru i rozdrabniamy je. 3 jajka roztrzepujemy z resztą cukru, dodajemy do nich stopniowo mąkę, rozpuszczone drożdże, szczyptę soli i zgniatamy ręką. Następnie dodajemy stopniowo ciepłe mleko, ¾ ciepłej margaryny, cały czas wyrabiamy. Gotowe ciasto przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. W tym czasie na pozostałym roztopionym maśle podsmażamy bułkę tartą. Po wyrośnięciu ciasta wyciągamy je na stolnicę, posypujemy mąką i wałkujemy na grubość jednego centymetra. Z rozwałkowanego ciasta wycinamy parzaki, za pomocą np. szklanki i zostawiamy do ponownego wyrośnięcia. W garnku gotujemy wodę, na nim ustawiamy sitko, na którym układamy krzaki. Parzymy przez 10 minut. Gotowe parzaki polewamy podsmażona bułką i sokiem malinowym3.
Poniżej domowy przepis na parzaki z polewą z bułki tartej i sokiem malinowym, zaczerpnięty z portalu kulinarne-przepisy.tv.
Składniki
1 kg mąki,
25 dkg roztopionej margaryny,
0,5 l ciepłego mleka,
3 jajka,
3 łyżki cukru,
10 dkg drożdży,
2 łyżki bułki tartej,
szczypta soli,
sok malinowy.
Sposób przygotowania
Do drożdży dodajemy łyżeczkę cukru i rozdrabniamy je. 3 jajka roztrzepujemy z resztą cukru, dodajemy do nich stopniowo mąkę, rozpuszczone drożdże, szczyptę soli i zgniatamy ręką. Następnie dodajemy stopniowo ciepłe mleko, ¾ ciepłej margaryny, cały czas wyrabiamy. Gotowe ciasto przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. W tym czasie na pozostałym roztopionym maśle podsmażamy bułkę tartą. Po wyrośnięciu ciasta wyciągamy je na stolnicę, posypujemy mąką i wałkujemy na grubość jednego centymetra. Z rozwałkowanego ciasta wycinamy parzaki, za pomocą np. szklanki i zostawiamy do ponownego wyrośnięcia. W garnku gotujemy wodę, na nim ustawiamy sitko, na którym układamy krzaki. Parzymy przez 10 minut. Gotowe parzaki polewamy podsmażona bułką i sokiem malinowym3.
1 Wyszukiwarka Naukowa Biolog, www.encyklopedia.biolog.pl/index.php?haslo=Pampuchy [dostęp: 27.02.2014]
2 Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Pampuchy [dostęp: 27.02.2014]
3 Przepisy-kulinarne.tv, www.kulinarne-przepisy.tv/przepis/86/desery/parzaki.html [dostęp: 27.02.2014]