Pokazywanie postów oznaczonych etykietą filozofia. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą filozofia. Pokaż wszystkie posty

środa, 1 stycznia 2014

Perypatetyka


Shawrus, Na zakręcie...

Bywa tak, że gdy człowiek pogrąży się we śnie,
Członki ciała nie mogą zasnąć jednocześnie.
Człowiek śpi, a tu naraz odezwą się uda:

"Całą noc tak przeleżeć toż po prostu nuda,
Zwłaszcza że my jesteśmy pełne animuszu."

Na to łokieć odpowie: "Puszczam mimo uszu
Waszą głupią uwagę. Ona mnie nie wzruszy."

"Mimo uszu? Zuchwalec! - zawołały uszy. -
Łokieć zawsze obmawia nas poza plecami."

Tu plecy się odezwą: "Mówiąc między nami,
Uszy się poufalą. Gdzie uszy, gdzie plecy?"

Na to szyja zawoła: "Już nie róbcie hecy,
Nogo, przemów do pleców, zrób to, moja droga!"

"To mi jest nie na rękę" - powiedziała noga.

Ręka się zaperzyła: "Ach, ty nogo bosa,
Znowu ze mną zaczynasz! Pilnuj swego nosa!"

Nos kichnął, aż się echo rozległo w sypialce:
"O mnie mowa? Ja na to patrzę się przez palce."

Tu palce oburzone zawołały chórem:
"Bezczelny! Patrzy przez nas! Gbur jest zawsze gburem."

Kolano, nieruchomo leżąc pod tułowiem,
Rzekło: "Język mnie świerzbi, ale nic nie powiem."

Język, co drzemał w ustach, obudził się, mlasnął
I rzekł do podniebienia: "Takem smacznie zasnął,
Teraz ja ich przegadam, skoro już nie drzemię."

"Język - zgrzytnęły zęby - nie jest bity w ciemię."

Ciemię się rozgniewało: "Skończcie te rozmowy,
Czas już pójść, słowo daję, po rozum do głowy."

"Pójść po rozum do głowy? - rzekły członki ciała. -
Owszem. Chętnie!" I poszły. Ale głowa spała.

Jan Brzechwa, Po rozum do głowy



Perypatetyka
poglądy filozoficzne, nauki Arystotelesa lub mające źródło w arystotelesowskiej myśli1.

Perypatetyk
człowiek, któremu chodzenie poprawia jakość i wydajność procesów myślowych2.

Perypatetycy [gr. peripátēsis ‘przechadzka’], uczniowie Arystotelesa, nazywani tak ze względu na zwyczaj prowadzenia wykładów i dysput filozoficznych podczas przechadzek (gr. peripatoi)3.





1 Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/perypatetyka [dostęp: 1.01.2014]
2 Tamże
[dostęp: 1.01.2014]
3 Encyklopedia PWN, ww
w.encyklopedia.pwn.pl/haslo/4009491/perypatetycy.html [dostęp: 1.01.2014]

wtorek, 3 września 2013

Manicheizm


Odwieczna walka dobra ze złem...

... Więc kimże w końcu jesteś?
- Jak częścią tej siły, która zawsze zła pragnąc, wiecznie czyni dobro.
              - Johann Wolfgang von Goethe, Faust

Manicheizm
system religijny utworzony w Persji, uznający istnienie dwóch zwalczających się pierwiastków: światło i dobro oraz ciemność i zło.

Źródło: Słownik SJP, www.sjp.pl/manicheizm [dostęp: 3.09.2013]

Manicheizm
synkretyczny, dualistyczny system religijno - filozoficzny powstały w III w w Persji, rozpowszechniony w Imperium Rzymskim w III i IV w., a później w środkowej i wschodniej Azji, głoszący kosmiczny konflikt dobra (duch, światło) i zła (materia, ciemność).

Etymologia: od imienia twórcy: Manes (Mani, Manicheusz), ok. 216 – ok. 276 r. 

Źródło: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/kopalinski [dostęp: 3.09.2013]


Podobnie do staroirańskiego zoroastryzmu i irańskiej myśli religijnej podstawowym elementem manicheizmu jest dualizm. W świecie toczy się walka między dwoma przeciwstawnymi pierwiastkami: światłem (dobrem) i ciemnością (złem). Przejawem zła jest materia. Walka między dobrem i złem toczy się w każdym człowieku. Człowiek ma dwie dusze: jedną związaną z dobrem i drugą związaną ze złem. Odpowiedź manicheizmu na jeden z centralnych dylematów chrześcijaństwa jest radykalna: zło jest wszędzie i jest wieczne. Manicheizm dzieli w ten sposób z gnostycyzmem pesymizm co do kondycji człowieka i świata. 
Mitologia manicheizmu czerpie z wielu tradycji, przemawiających do ludzi różnych kultur. Dzieje świata wg Manichejczyków polegały na ciągłym uwalnianiu duszy z ciemności ku światłości (dusza przebywała w ciemności), natomiast grzechem był każdy kontakt z materią. Również prokreacja była uważana za złą, ponieważ w wyniku poczęcia dziecko, musiałoby przyjąć powłokę cielesną, a materia była zła.
Drogą wyzwolenia spod wpływu zła jest poznanie. Zbawienie może być osiągnięte nie tylko dzięki wierze i moralności, ale przede wszystkim dzięki własnemu rozumowi. Dzięki zdobywaniu wiedzy o sobie i Bogu można zrozumieć naturę siebie, świata i przeznaczenia, to skąd przychodzimy, gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy. Ten aspekt manicheizmu zbliża go do gnostycyzmu, czyniąc go czymś więcej niż systemem religijnym: mieszaniną systemu religijnego i filozoficzno - naukowego.

Źródło: Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Manicheizm [dostęp: 3.09.2013]