Suszka

Suszka kołyskowa należąca do Artura Rubinsteina. Pałac Izraela Poznańskiego

Suszka - przyrząd biurowy mający formę przycisku, służący do usuwania nadmiaru atramentu oraz osuszania świeżo napisanego tekstu.

Można wyróżnić kilka odmian suszki:

-  rolkową – walec powleczony bibułą osadzony jest w obudowie ułatwiającej osuszanie,

- kołyskową – bibuła przymocowana jest do zaokrąglonej części, z drugiej strony, płaskiej znajduje się uchwyt.

- wariacje powyższych – np. zawierające sztuczny kamień pochłaniający atrament lub taśmy z tkaniny zamocowane na wałkach.

Przed popularyzacją bibuły, schnięcie atramentu przyśpieszano posypywaniem tekstu drobnym piaskiem. Ten umieszczano w pojemniku przypominającym solniczkę.

Mianem suszki określane są również:

1. Emulgatory przyśpieszające schnięcie olejów, farb olejnych i pokostów (sakatywa).

2. W żeglarstwie: rodzaj mopa wykonanego z rozplecionych lin, służący do zbierania wody z pokładu.

3. Obumarłe drzewo.

Suszka określana jest błędnie mianem bibularza.

---

Opracowano za:

1. Słownik Języka Polskiego PWN, www.sjp.pwn.pl/slownik/2525433/suszka [dostęp: 26.05.2014] 

2. Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/suszka [dostęp: 26.05.2014]

3. Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/suszka [dostęp: 26.05.2014]

Sztylpy

Sztylpy wraz z butami do jazdy konnej

Sztylpami nazywane są cholewki zakładane na krótkie buty, chroniące łydkę i kostkę (dawniej również goleń) podczas jazdy konnej. Sztylpy wykonane są ze skóry, sztruksu lub zamszu. By zapewnić komfort jazdy, wewnętrzna strona pogrubiona jest bawełną. Cholewki zapinane są na guzik lub zamek, ozdobniejsze wersje - na haftkę.

Sztylpą nazywana jest również forma mankietu zakładanego np. na mundur (patrz: zdjęcie niżej).

Etymologia: Stulpe 'sztylpa; mankiet' od stülpen 'odwrócić na drugą stronę; zakładać; wcisnąć'¹.

Policjant ruchu drogowego (w NRD), który nosi białe 

sztylpy, aby jego ruchy ramion były lepiej widoczne 

podczas kontroli ruchu.

---

Opracowano za:

1. Słownik Języka Polskiego PWN, www.encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4010182 [dostęp: 22.05.2014]

2. Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/sztylpy [dostęp: 22.05.2014]

3. Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Sztylpy [dostęp: 22.05.2014]

Cyt. za:
1. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/kopalinski...[dostęp: 22.05.2014]

Monidło

Przykład monidła ślubnego z lat 70. ubiegłego wieku

Monidło 

wyretuszowane, podkolorowane zdjęcie, zwykle ślubne¹.

Charakterystyczną cechą tego zazwyczaj czarno-białego obrazu były podkolorowania - na czerwono usta i lazurowoniebieskie oczy. Inne detale były retuszowane. Często postaciom domalowywano bardziej kosztowne stroje.

Monidła po raz pierwszy pojawiły się w XIX wieku w Polsce jako tańsza alternatywa tradycyjnych portretów, które z powodu zdecydowanie wyższej ceny były popularne jedynie w zamożniejszych warstwach społeczeństwa. Monidła natomiast rozpowszechniły się wśród mniej zamożnych warstw, szczególnie wśród chłopów. Po II wojnie światowej straciły na popularności i z czasem stały się synonimem kiczu².

Etymologia: wyraz rodzimy, utworzony według produktywnego modelu słowotwórczego: „czasownik + -idło” (por. formacje analogiczne: czernidło, kadzidło, kropidło, mazidło, także malowidło, mamidło). Współczesne monidło jest w pewnym sensie wariantem fonetycznym starego wyrazu mamidło. Formacja ta została bowiem utworzona od czasownika monić – znanego bardziej jako manić lub mamić – formantem -idło. W znaczeniu ogólnym, strukturalnym monidło to ‘coś, co zachwyca, pociąga’, także ‘zwodzi, łudzi, mami’³.

Monidło stanowi osnowę akcji opowiadania Jana Himilsbacha oraz nakręconego na jego podstawie filmu Antoniego Krauzego z 1969 roku (zamieszczony poniżej). Nazwa nagrody głównej wręczanej od 2008 roku podczas festiwalu Jana Himilsbacha w Mińsku Mazowieckim również nosi nazwę Monidło⁴.

---

Cyt. za:

1. Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/monidło [dostęp: 21.05.2014]  

2. Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Monidło [dostęp: 21.05.2014]

3. Poradnia językowa PWN, www.poradnia.pwn.pl/lista.php?id=10799 [dostęp: 21.05.2014]

4. Wikipedia, www.pl.wikipedia.org/wiki/Monidło [dostęp: 21.05.2014]

Fanfaronada

Fanfaronada to tendencja do samochwalstwa, zuchwałości, czy popisywania się swoją odwagą.

Fanfaron jest osobą pyszna, samolubną, zarozumiałą, pretensjonalną.

Etymologia: fr. fanfaronnade "chełpliwość" od fanfaron 'jw.' z hiszp. fanfarrón 'jp.'

Synonimy: chełpliwość, popisywanie się, gwiazdorstwo, zadufanie.

---

Opracowano za:

1. Internetowy słownik synonimów języka polskiego online „Synonim.net”, www.synonim.net/synonim/fanfaronada  [dostęp: 20.05.2014]

2. Słownik Języka Polskiego PWN, www.sjp.pwn.pl/slownik/2557486/fanfaronada [dostęp: 20.05.2014]

3. Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/fanfaronada [dostęp: 20.05.2014]

4. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/kopalinski... [dostęp: 20.05.2014]

Rwetes

Hałas towarzyszący wykonywaniu czegoś w pośpiechu, rezultat bieganiny.  

Synonimy: galimatias, harmider, rozgardiasz. 

---

Opracowano za:

1. Słownik Języka Polskiego PWN, www.sjp.pwn.pl/slownik/rwetes [dostęp: 19.05.2014]

2. Słownik Języka Polskiego SJP, www.sjp.pl/rwetes [dostęp: 19.05.2014]